Ölen Memur İse 4.370 TL, İşçi Veya Esnaf İse 1.250 TL Verilecek!

Sosyal güvenlik mevzuatında iştirakçi/sigortalı ve hak sahiplerine yapılmakta olan değişik yardımlar bulunmaktadır. Bu yardımlardan biri de ölen sigortalıların eş, çocuk, ana-baba ya da kardeşlerine “cenaze ödeneği” veya “ölüm yardımı” adı altında verilen paradır. Yapılan yardım miktarı her sene değişmektedir. Dolayısıyla her değişiklikte gazetemize yazan bazı okurlarımız ölen memur yakınlarına, işçi yakınlarına göre daha fazla ödeme yapıldığı, bunun yasal mı, yoksa yapılan yanlışlık sonucu mu olduğu yönünde sorular gelmektedir.

Daha önceki yazılarımızda da belirtiğimiz üzere her ne kadar tüm sosyal güvenlik kurumları tek çatı altında toplanmış olsa bile hâlen birçok farklı uygulama bulunmaktadır. Bu farklılıktan dolayı memur, esnaf ve işçilerin hak sahiplerine farklı tutarda ödemeler yapılması söz konusudur.

DUL VE YETİM MAAŞIYLA BİRLİKTE CENAZE ÖDENEĞİ İSTEYİN

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun yapmakta olduğu yardımlardan biri de halk arasında “Cenaze Parası” olarak bilinen cenaze ödeneğidir. Ölen sigortalının yakınları bu hakkın farkında olmadığından çoğu zaman başka gerçek ve tüzel kişiler ya da belediyeler almaktadır. Cenaze ödeneği;

• İş kazası veya meslek hastalığı sonucu,
• Sürekli iş göremezlik geliri, malullük, vazife malullüğü veya
• Emeklilik (Yaşlılık) aylığı almakta iken ya da
• Kendisi için en az 360 gün malullük yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş iken (ölüm tarihinde sigortalılık şartı gerekmemektedir),

Ölen sigortalının hak sahiplerine verilmektedir. Bu ödeneği, dul ya da yetim aylığı talebinde bulunurken aynı anda SGK’dan talep edebilirsiniz.

Cenaze ödeneği sayılan kişilere ödenememesi hâlinde cenazenin bu kişiler dışında gerçek veya tüzel kişiler tarafından kaldırıldığının belgelenmesi durumunda, cenaze ödeneği tutarını geçmemek üzere belgelere dayanan tutar, masrafı yapan gerçek veya tüzel kişilere ödenir.

Cenaze ödeneği için hak sahiplerince ölüm tarihini belirten bir dilekçe ile SGK’ya başvurulması şarttır.

Cenaze ödeneği tutarı her yıl bir önceki yıl için Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı tarafından açıklanan Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) değişim oranında artırılarak belirlenmektedir.

2021 yılı için TÜFE oranlarında ortaya çıkan değişim oranının %36,08 olarak açıklanması nedeniyle 2021 yılında 918,00 TL olan cenaze ödeneği tutarı 2022 yılı için 1.250,00 TL’ye yükseltilmiştir.

Cenaze ödeneğini almamış olanlar sigortalının ölüm tarihinden itibaren 5 (beş) yıl içinde alabilirler.

Emeklilik (yaşlılık, malullük veya vazife malullüğü) aylığı almakta iken veya kendisi için en az 360 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi ödenmiş olup da ölen 5510 sayılı Kanuna tabi kamu görevlisinin hak sahiplerine kendi kurumları tarafından ilgili mevzuat gereği ölüm yardımı hariç cenaze gideri, cenaze nakil gideri ödeneği veya bu mahiyette bir ödemenin yapılması hâlinde, SGK tarafından ayrıca cenaze ödeneği ödenmemektedir.

MEMUR YAKINLARINA YAPILAN ÖLÜM YARDIMI

Genel olarak ölen işçi yakınları, Emekli Sandığı Kanununa göre yapılan ölüm yardımını yukarıda açıkladığımız 5510 sayılı Kanuna göre yapılan cenaze ödeneği ile karıştırmaktadır.

Emekli Sandığı Kanununa göre yapılan ölüm yardımı elbette ki sadece bu kanuna tabi memur ve kamu görevlileri yakınlarına yapılmakta olup bu tutar cenaze ödeneğinden çok yüksektir. Zira bu yardım en yüksek devlet memuru aylığının ek gösterge dâhil 2 katı tutarında yapılan ödeme olmaktadır. Ancak, kendi aylıkları söz konusu tutardan fazla ise fazla olan tutar esas alınmaktadır.

Buna göre 2022 yılının ilk 6 ayı için geçerli olan ölüm yardımı tutarı;

9500 (1500+8000) x Memur Maaş Katsayısı x 2 formülüyle bulunacaktır.

2022 Yılı 1. Dönem Ölüm Yardımı=9500 x 0,229979 x 2=yaklaşık 4.370 TL olacaktır. Emekli Sandığı Kanununa göre emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı alanların ölümü hâlinde dul ve yetim aylığına müstahak olup olmadıklarına bakılmaksızın sırasıyla;

• Sağlığında beyan ettiği kişiye,
• Eşe,
• Eş yoksa çocuklarına,
• Çocukları da yoksa ana ve babalarına,
• Eşi, çocukları, anası, babası da yoksa kardeşlerine,

Verilmektedir.

Ölen memur ya da kamu görevlisinin Emekli Sandığı Kanununa göre hiç çalışması yoksa bu durumda yukarıda belirtilen 4.370 TL ölüm yardımı hak sahiplerine verilmeyecektir. Keza bu memurlar SGK (5510 sayılı) Kanuna tabi olduklarından bunların hak sahiplerine SGK yönetim kurulunca belirlenen 2022 yılı için 1.250 TL cenaze ödeneği verilecektir.

               ***

“İnsan servet veya bilgisiyle değil, tavır ve davranışlarıyla asil olur.